1. Khái niệm.
- Dòng điện một chiều đều (còn
gọi là dòng Galvanic) là dòng điện có cường độ và chiều không đổi theo thời
gian.
- Các đại lượng đặc trưng cho
dòng Galvanic:
+ Cường độ (I): đơn vị là Ampe (A), Miliampe (mA).
+ Hiệu điện thế (U): là mức độ chênh lệch điện thế giữa hai điện cực của
nguồn điện (đơn vị là Volt - V).
+ Điện trở (R): là sức cản dòng điện của dây dẫn.
Theo định luật Ôm, cường độ dòng điện tỷ lệ nghịch với điện trở: I=U/R.
2. Tác dụng của dòng Galvanic.
2.1. Tác dụng lên các ion (tác
dụng Galvanic).
Trong tổ chức cơ
thể chứa thành phần chủ yếu là nước và các chất điện giải dưới dạng các ion (Na+,
K+, Cl-...). Khi dòng điện một chiều đều đi qua tổ chức
cơ thể sẽ gây nên hiện tượng điện ly trong tổ chức, ion âm sẽ di chuyển về cực
dương và ion dương thì di chuyển về cực âm:
- Do đó nếu để điện cực kim
loại trực tiếp tiếp xúc với da sẽ gây ra bỏng hóa học:
+ Tại cực dương là bỏng do acid
HCl gây ra, có đặc điểm bỏng sâu và sẹo cứng.
+ Tại cực âm là bỏng do kiềm
NaẶH gây ra, có đặc điểm bỏng nông và sẹo mềm.
Vì vậy, khi điều
trị phải đệm một lớp điện cực vải đệm thấm ướt giữa điện cực kim loại và da để
các chất acid và kiềm tạo ra bám vào.
2.2. Tác dụng giãn mạch.
- Tại vùng da đặt điện cực có
vải đệm sẽ có hiện tượng đỏ da do giãn mạch và có thể kéo dài hàng giờ. Tác
dụng giãn mạch sẽ làm tăng cường tuần hoàn và dinh dưỡng, tăng chuyển hóa,
chống viêm. Cơ chế do dòng điện tác dụng trực tiếp lên hệ thần kinh vận mạch.
2.3. Tác dụng lên hệ thần kinh.
- Tác dụng lên cảm giác: có 3
ngưỡng kích thích:
+ Ngưỡng cảm giác: gây cảm giác
lăn tăn châm chích như kiến bò.
+ Ngưỡng kích thích: gây cảm
giác châm chích, cắn rứt như kiến cắn.
+ Ngưỡng đau: gây cảm giác đau
rát, buốt.
Các ngưỡng trên khác nhau ở mỗi
người, trên cùng một người thì mỗi vị trí khác nhau lại có ngưỡng khác nhau.
Trong điều trị chỉ nên dùng tới ngưỡng cảm giác là được.
- Tác dụng lên thần kinh ngoại
vi: làm tăng dẫn truyền thần kinh, tăng dinh dưỡng và trao đổi chất của các tế
bào thần kinh và tổ chức xung quanh.
- Tác dụng tại các điện cực:
+ Cực dương: có tác dụng giảm
đau, giảm co thắt, giảm trương lực cơ.
+ Cực âm: có tác dụng kích
thích, làm tăng trương lực cơ.
- Tác dụng phản xạ thần kinh:
khi đặt điện cực trên vùng đốt đoạn thần kinh của tủy sống, dòng điện có thể
gây phản ứng ở những cơ quan nội tạng cùng đốt đoạn thần kinh chi phối như: làm
tăng tuần hoàn, tăng trao đổi chất, tăng vận động bài tiết…
3. Chỉ định và chống chỉ định.
3.1. Chỉ định.
- Giảm và cắt các cơn đau trong
các hội chứng đau, hội chứng viêm.
- Tăng cường tuần hoàn và dinh
dưỡng tại chỗ hoặc toàn thân, làm tăng tái sinh tổ chức trong các bệnh lý: loét
lâu lành, teo cơ, sẹo xơ cứng, viêm dính…
- Tạo phản xạ điều hòa tuần
hoàn ở các bộ phận sâu như: rối loạn tuần hoàn não, rối loạn tuần hoàn vành,
rối loạn bài tiết và vận động đường tiêu hóa, sinh dục…
- Điều hoà quá trình hưng phấn
- ức chế của vỏ não.
- Đốt một số tổ chức như lông
xiên, lông quặp, nốt ruồi, mụn cơm, mụn cóc.
- Đưa một số ion thuốc vào cơ
thể (điện di thuốc), và lấy một số ion ra khỏi cơ thể (tiêm Ca++ vào
tổ chức).
3.2. Chống chỉ định.
- Chống chỉ định tương đối:
+ Viêm da nhiễm khuẩn: không
đặt điện cực vào.
+ U ác tính.
+ Đăng chảy máu.
- Chống chỉ định tuyệt đối:
+ Sốt cao.
+ Tâm thần kích động mạnh.
+ Dị ứng dòng
Galvanic.